Οι προτεραιότητες προσδιορίζουν αυτά στα οποία οι άνθρωποι δίνουν αξία και οι προτιμήσεις περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν ανάμεσα σε εναλλακτικές αποφάσεις (εναλλακτικοί στόχοι θεραπείας στη συγκεκριμένη περίπτωση). Και τα δύο αυτά είναι σημαντικά, αν θέλουμε να καταλάβουμε πώς επιλέγουν τη θεραπεία τους ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια. Η κατανόηση των απόψεων των ασθενών είναι ζωτικής σημασίας, εάν θέλουμε να ενθαρρύνουμε την παραμονή στη θεραπεία. Για τους ασθενείς, η καθαρή σκέψη και η μείωση των συμπτωμάτων είναι εξαιρετικά σημαντικοί στόχοι.
Όταν ασθενείς με σχιζοφρένεια ρωτήθηκαν σχετικά με τις προτεραιότητές τους για μια επιτυχή έκβαση της θεραπείας τους, το 80% αξιολόγησε την ικανότητα να σκέφτονται καθαρά ως πολύ σημαντική. Όπως αναμενόταν, ακολουθούσαν στη συνέχεια η ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων και η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του σωματικού βάρους και των σεξουαλικών προβλημάτων, ήταν σχετικά χαμηλές στην ιεράρχηση, ένα εύρημα έκπληξη, δήλωσε ο John Bridges, από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι η μη παραμονή στη θεραπεία μπορεί να οφείλεται περισσότερο στην έλλειψη εστιασμού στη βελτίωση της σκέψης και στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων, παρά σε προβλήματα ανεκτικότητας της αγωγής.
Ασθενείς με σχιζοφρένεια μπορούν να εκφράσουν τις προτεραιότητές τους και να συζητήσουν τις προτιμήσεις τους, όσον αφορά τις διαφορετικές θεραπευτικές εκβάσεις.
Ασυμφωνία απόψεων
Η έρευνα του καθηγητή Bridges οδήγησε στη δημιουργία μιας λίστας προτεραιοτήτων, τις οποίες οι γιατροί υποεκτιμούν σε σύγκριση με τους ασθενείς. Αυτές περιλαμβάνουν τη βελτίωση της ικανοποίησης, την ανεξαρτησία, τη σωματική υγεία, τις καθημερινές δραστηριότητες και την ικανότητα εργασίας. Πολλές από αυτές είναι εφικτά αποτελέσματα και σχετίζονται με τη λειτουργικότητα.
Μεταξύ των προτεραιοτήτων που υπερεκτιμούν οι γιατροί σε σχέση με τους ασθενείς είναι η βελτίωση των ψυχωτικών συμπτωμάτων, η βελτιωμένη αυτοπεποίθηση, η βελτιωμένη ικανότητα επικοινωνίας και συναισθημάτων, η μειωμένη έλλειψη εμπιστοσύνης και εχθρικότητα. Σε κάποιο βαθμό, αυτά είναι θεραπευτικά αποτελέσματα βγαλμένα από επιστημονικά ψυχιατρικά βιβλία, εξηγεί ο John Bridges.
Οι προτιμήσεις των ασθενών μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σχεδιασμό κλινικών δοκιμών και στην ενημέρωση θεσμικών οργάνων που αποφασίζουν για την έγκριση και αποζημίωση θεραπειών.
Η έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των ασθενών και των ιατρών τους κατά τον καθορισμό στόχων της αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε μη παραμονή στη θεραπεία. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ότι οι κλινικοί γιατροί που μπορούν να συνδέσουν το πιθανό αποτέλεσμα της φαρμακευτικής αγωγής με αποτελέσματα που εκτιμώνται θετικά από τους ασθενείς τους, μπορεί να πετύχουν καλύτερα ποσοστά παραμονής στη θεραπεία. Αυτή η προσέγγιση είναι μέρος της καλής, προσαρμοσμένης στον ασθενή, διαχείρισης της νόσου.
Ανάπτυξη φαρμάκων εστιασμένη στον ασθενή
Η συστηματική διερεύνηση των απόψεων των ασθενών με σχιζοφρένεια θεωρείται πλέον όλο και πιο σημαντική στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων και στην κατανόηση της ανταπόκρισης των ασθενών. Η λήψη αποφάσεων από κοινού με τον ασθενή, μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων.
Αυτή η προσέγγιση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο – όπως όταν επιλέγονται παράμετροι αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας σε κλινικές δοκιμές, όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την έγκριση μιας νέας αγωγής, αλλά και όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την ανακάλυψη νέων θεραπειών. Η ανάπτυξη φαρμάκων με επίκεντρο τον ασθενή, για παράδειγμα, είναι μια ιδέα που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος.
Ασθενείς με σχιζοφρένεια είναι σε θέση να εκφράσουν τις προτεραιότητές τους και να συζητήσουν τις προτιμήσεις τους ανάμεσα σε διαφορετικούς θεραπευτικούς στόχους. Αυτές οι απόψεις και γνώμες των ασθενών μπορούν να συλλεχθούν με τη χρήση συγκεκριμένων μεθοδολογιών. Οι ασθενείς έχουν επίσης γνώμη για το πώς ο τρόπος χορήγησης των φαρμάκων μπορεί να επηρεάσει την παραμονή τους στη θεραπεία. Για παράδειγμα, ασθενείς με πρόβλημα στην παραμονή στη θεραπεία τους, δίνουν μεγαλύτερη αξία σε ένα ενέσιμο σκεύασμα - αντί σε από του στόματος - σε σχέση με εκείνους που δεν παρουσιάζουν πρόβλημα στην παραμονή στη θεραπεία.
Το επίπεδο παραμονής στη θεραπεία επηρεάζει τις προτιμήσεις του ασθενούς στη μορφή του σκευάσματος.
Οι προτιμήσεις του ιατρού επίσης αλλάζουν ανάλογα με το κατά πόσον ένας ασθενής παραμένει στη θεραπεία: καθώς η παραμονή στη θεραπεία μειώνεται, ένας πιο μακράς δράσης τρόπος χορήγησης θεωρείται πιο σημαντικός.
Αυτή είναι μια περίληψη ενός δορυφορικού συμποσίου με τη χορηγία των Otsuka και Lundbeck υπό την προεδρία του καθηγητή Robin Emsley (Κέιπ Τάουν, Νότια Αφρική) κατά τη διάρκεια του ECNP 2017.
