Τα πρώτα αποτελέσματα της Παγκόσμιας Μελέτης Υγείας και Λειτουργικότητας σε Περιόδους Μεταδοτικών Λοιμώξεων (Μελέτη COH-FIT*) στον πληθυσμό της χώρας παρουσιάζει έπειτα από τη συλλογή στοιχείων και την επεξεργασία τους η ερευνητική ομάδα της Μελέτης για την Ελλάδα (Β΄ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης** ).
Η μελέτη έγινε σε συνεργασία με περισσότερους από 200 ερευνητές από ερευνητικούς φορείς και Πανεπιστήμια τουλάχιστον 40 χωρών ανά την υφήλιο και υπό την αιγίδα μεγάλου αριθμού εθνικών και διεθνών επιστημονικών οργανισμών.
Στην Μελέτη COH-FIT συμμετείχαν μέχρι τις 31 Αυγούστου 2020 συνολικά 7.467 άτομα από την Ελλάδα, ενώ οι περισσότερες απαντήσεις αφορούν το διάστημα από τις 26 Απριλίου 2020 έως το τέλος Ιουνίου 2020. Η διάμεση ηλικία των ατόμων από την Ελλάδα που απάντησαν στη συγκεκριμένη έρευνα ήταν 41 έτη. Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες (74% έναντι 26%). Η διάμεση ηλικία των γυναικών ήταν 40 έτη και των ανδρών 42 έτη. Αναλυτικά, μετά τη συλλογή των πρώτων στοιχείων και την ανάλυσή τους, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έχουν ως εξής:
Ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις
Καταγράφηκε, λόγω της πανδημίας, επιδείνωση στο στρες, τη μοναξιά και τον θυμό των συμμετεχόντων, ενώ παρατηρήθηκε ενίσχυση των κοινωνικά επωφελών συμπεριφορών (π.χ. δωρεές σε χρήμα ή είδος, εθελοντική εργασία, φροντίδα/βοήθεια ατόμων σε ανάγκη).
Στρες
- 72% ανέφερε επιδείνωση του στρες τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία.
- 21% ανέφερε μικρές αλλαγές των επιπέδων του στρες, ενώ ποσοστό 7% έκανε λόγο για βελτίωση των επιπέδων του στρες.
Στην έρευνα δεν εντοπίστηκαν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στα ποσοστά επιδείνωσης του στρες ενώ τα ποσοστά βελτίωσης των επιπέδων του στρες ήταν μεγαλύτερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες (12% έναντι 9%). Αν και δεν βρέθηκαν ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ των ηλικιακών ομάδων, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι άνω των 65 ετών παρουσίασαν το υψηλότερο ποσοστό επιδείνωσης των επιπέδων του στρες, το οποίο έφτασε στο 96%.
Μοναξιά
- 70% ανέφερε επιδείνωση της μοναξιάς τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. 27% ανέφερε μικρές αλλαγές των επιπέδων της μοναξιάς, ενώ μόλις το 3% βελτίωση των επιπέδων της μοναξιάς.
Στην έρευνα δεν εντοπίστηκαν διαφορές στα ποσοστά επιδείνωσης ή μεταβολών της μοναξιάς μεταξύ των δύο φύλων. Οι νεαροί ενήλικες (18-39 έτη) ανέφεραν μεγαλύτερα ποσοστά επιδείνωσης της μοναξιάς συγκριτικά με τους ενήλικες μέσης ηλικίας (40-64 έτη). Το υψηλότερο ποσοστό επιδείνωσης των επιπέδων της μοναξιάς (96%) παρουσίασαν οι άνω των 65 ετών.
Θυμός
- 71% παρουσίασε επιδείνωση όσον αφορά τον θυμό τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία. 26% ανέφερε μικρές αλλαγές των επιπέδων του θυμού, ενώ ποσοστό 3% βελτίωση των επιπέδων θυμού.
Στην έρευνα καταγράφηκαν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στα ποσοστά μικρών αλλαγών του θυμού (42% στους άνδρες έναντι 39% στις γυναίκες) αλλά όχι στα ποσοστά επιδείνωσης ή μείωσης των επιπέδων του θυμού. Τα ποσοστά επιδείνωσης του θυμού ήταν υψηλότερα στους ηλικιωμένους (96%) αλλά και στους νέους (57%) συγκριτικά με τα άτομα μέσης ηλικίας (53%).
Κοινωνικά επωφελείς συμπεριφορές (π.χ. δωρεές σε χρήμα ή είδος, εθελοντική εργασία, φροντίδα/βοήθεια ατόμων σε ανάγκη)
- 66% ανέφερε βελτίωση στην κοινωνικά επωφελή συμπεριφορά, μικρές αλλαγές παρατηρήθηκαν στο 26%, ενώ στο 1% των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών παρατηρήθηκε επιδείνωσή της τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου συγκριτικά με το ανάλογο διάστημα πριν από την πανδημία.
Δεν καταγράφηκαν ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ των δύο φύλων και μεταξύ των νεαρών ενηλίκων και ατόμων μέσης ηλικίας, ενώ οι ηλικιωμένοι βελτίωσαν την κοινωνικά επωφελή συμπεριφορά τους σε ποσοστό 96%.
Ίντερνετ, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ΜΜΕ
- 85% ανέφερε αύξηση χρόνου χρήσης Ίντερνετ, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ΜΜΕ. Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη στις γυναίκες (77% έναντι 72% των ανδρών). Η χρήση των παραπάνω αυξήθηκε σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά ήταν μεγαλύτερη στους νεαρούς ενήλικες (81%) και τους ηλικιωμένους (98%) έναντι των ατόμων μέσης ηλικίας (72%).
Τρόποι διαχείρισης
Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας, οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των ιδιαίτερων συνθηκών που επέφερε στην καθημερινότητα η πανδημία ήταν η άσκηση ή το περπάτημα (63%), η χρήση του διαδικτύου (61%), τα χόμπι (61%), η άμεση κοινωνική επαφή ή συναναστροφή (60%), η μελέτη ή η μάθηση κάτι νέου (49%), τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι κοινωνικές συναναστροφές από απόσταση (48%), η εργασία στον χώρο ή στο σπίτι (42%), η ενημέρωση για την πανδημία Covid-19 (41%), τα ΜΜΕ (41%), ο χρόνος με ένα κατοικίδιο (36%), καθώς και η σωματική εγγύτητα και η σεξουαλική δραστηριότητα (36%). Δυσλειτουργικές στρατηγικές διαχείρισης, όπως η χρήση αλκοόλ ή ουσιών και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, κατέγραψαν πολύ μικρά ποσοστά.
Η έρευνα συνεχίζεται. Οι ενδιαφερόμενοι/ενδιαφερόμενες να συμμετάσχουν μπορούν να επισκεφθούν τον παρακάτω σύνδεσμο https://www.coh-fit.com