Η πανδημία του COVID-19 αποτελεί πρόκληση για τη ψυχική ευεξία του γενικού πληθυσμού και απειλεί να ενισχύσει τις δυσκολίες για όσους ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Η κρίση δημιουργεί επίσης πρωτοφανή προβλήματα σε εκείνους που φροντίζουν ασθενείς οι οποίοι νοσούν από τον ιό και βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Περίπου οι μισοί Αμερικανοί ανησυχούν μήπως κολλήσουν από τον ιό COVID-19 και το 40% ανησυχεί μπροστά στο ενδεχόμενο σοβαρής ασθένειας ή θανάτου, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας τον Μάρτιο του 2020.1 Πάνω από το ένα τρίτο υποστηρίζει ότι ο ιός έχει σημαντική αρνητική επίδραση στην ψυχική τους υγεία.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2020 και στην οποία έλαβαν μέρος 1210 Κινέζοι πολίτες από 194 πόλεις, το 16,5% αντιμετώπιζε μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης και το 28,8% μέτρια έως σοβαρή ανησυχία.2
Δεδομένων αυτών των στοιχείων, οι ψυχίατροι έχουν σχεδόν εξίσου σημαντικό ρόλο με τους γιατρούς που ασχολούνται στην κοινότητα με τις σωματικές συνέπειες της λοίμωξης από τον COVID-19. Οι ψυχίατροι έχουν επίσης έναν πιο συγκεκριμένο ρόλο – τον ρόλο της υποστήριξης των υπαρχόντων ασθενών τους, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην κατάθλιψη και το άγχος.
Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχική υγεία θα είναι σοβαρές.
Οι ιδιαίτερα ευάλωτοι ασθενείς
Τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι ένα μεγάλο και ευάλωτο κομμάτι της κοινωνίας. Η ευαλωτότητα αυτή οφείλεται σε διάφορους παράγοντες: 3
Ο κίνδυνος λοίμωξης είναι υψηλός για τα άτομα που ζουν σε ιδρύματα. Γενικότερα, η πιθανότητα επιπλοκών αυξάνεται από την συνύπαρξη άλλων νοσημάτων, το στιγματισμό και τα πιθανά εμπόδια στην ταχεία πρόσβαση στο σύστημα υγείας.3 Μπορεί επιπλέον να υπάρχουν και μεμονωμένοι παράγοντες σε κάποιους ασθενείς, όπως η γνωσιακή έκπτωση και η περιορισμένη αντίληψη του κινδύνου και της ανάγκης για λήψη μέτρων ατομικής προστασίας.3
Οι Duan και Zhu4 υπογραμμίζουν την ανάγκη οι εθνικές κυβερνήσεις να σχεδιάσουν ολοκληρωμένες ψυχολογικές παρεμβάσεις σε περιόδους κρίσης, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τον χώρο θεραπείας (μονάδες απομόνωσης ή και το σπίτι). Πρέπει να δοθεί προσοχή στην πρόληψη της κακής ψυχικής υγείας, στην οξεία θεραπεία και στην παρακολούθηση, αν χρειαστεί.
Οι επαγγελματίες υγείας βρίσκονται αντιμέτωποι με αποφάσεις ζωής ή θανάτου
Όσον αφορά την πρόληψη της δυσφορίας, οι Wang et al2 διαπίστωσαν από την έρευνά τους ότι οι δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας ήταν λιγότερο αισθητές από άτομα που είχαν επικαιροποιημένες και ακριβείς πληροφορίες για την υγεία και από εκείνους που είχαν υιοθετήσει μέτρα προφύλαξης, όπως πλύσιμο χεριών και χρήση μασκών. Φαίνεται λοιπόν ότι είναι χρήσιμο οι άνθρωποι να αισθάνονται ότι έχουν κάποιο έλεγχο για το τι συμβαίνει.
Απαράμιλλη πρόκληση η καλή ψυχολογική και σωματική υγεία των Επαγγελματιών Υγείας
Αν υπάρχει ο σωστός εξοπλισμός, οι επαγγελματίες υγείας που εργάζονται με ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση μπορούν να προστατευθούν από τη λοίμωξη. Οι ψυχολογικές συνέπειες της ανάγκης λήψης αποφάσεων ζωής ή θανάτου σε καθημερινή βάση όμως είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Πιο συγκεκριμένα, για παράδειγμα, η εξορθολογισμένη χρήση των αναπνευστήρων περιγράφεται στο περιοδικό New England Journal ως “η πιο δύσκολη επιλογή” που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας γιατρός.5 Όταν οι αποφάσεις αυτές παραβιάζουν τη δεοντολογία ή τον ηθικό κώδικα ενός γιατρού, η «ηθική βλάβη» για τον ίδιο τον γιατρό μπορεί να είναι πολύ έντονη. 6
Προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να μετριαστούν οι συνέπειες στην ψυχική υγεία περιλαμβάνουν την προετοιμασία του προσωπικού για τις αποφάσεις που πιθανά θα χρειαστεί να πάρουν, με ειλικρίνεια, παρέχοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα δημιουργίας ομάδων όπου οι συναισθηματικές προκλήσεις θα μπορούν να συζητούνται με ασφάλεια και επίσης παρέχοντας και υποστηρικτική επίβλεψη της λειτουργίας αυτών των ομάδων.6
