Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια ετερογενή νόσο, η οποία διαφέρει σημαντικά ως προς τη  φαινομενολογία της συμπτωματολογίας της κατά τη σύγκριση διαφορετικών ομάδων ασθενών. Εκτιμάται ότι οι πάσχοντες από σχιζοφρένεια, κατά το έτος 2017, ανέρχονται περίπου στα 20.000.000 παγκοσμίως, αριθμός ο οποίος συσχετίζεται με 12.500 απολεσθέντα έτη ζωής λόγω αναπηρίας. Αντιστοιχεί σε μία σοβαρή ψυχιατρική πάθηση, κατά την οποίαν οι πάσχοντες βιώνουν την έκπτωση της λειτουργικότητας σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από σοβαρές συνέπειες στην ικανότητα και στη δυνατότητα κοινωνικής αλληλεπίδρασης όπως και στη συνολική έκφραση λειτουργικότητας του ατόμου, γεγονός το οποίο επιφέρει σημαντικές αρνητικές συνέπειες σε δραστηριότητες της καθημερινότητας όπως είναι η ανάληψη και η διατήρηση της θέσεως εργασίας, καθώς και στις διαπροσωπικές σχέσεις με μέλη της οικογένειας και με άτομα του φιλικού περιβάλλοντος.

Η έκπτωση της λειτουργικότητας συσχετίζεται με την επικράτηση της παραληρηματικότητας στη σκέψη, των ψευδαισθήσεων και των παραισθήσεων (αισθητηριακή αντίληψη), καθώς και με τα αρνητικά συμπτώματα της νόσου και με την έκπτωση της αποδοτικότητας των γνωσιακών λειτουργιών.

Η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση στην ψύχωση αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες πλήρους ίασης

Η οικονομική επίπτωση της σχιζοφρένειας είναι σημαντική και το μεγαλύτερο μέρος της αφορά στα έμμεσα κόστη της νόσου.

Παρά την πρόοδο ως προς την κατανόηση της φύσεως της ασθένειας και παρά την είσοδο νέων θεραπειών, μόνον ένα μικρό ποσοστό των ασθενών οδηγείται σε ίαση. Η έρευνα  υποδεικνύει, έως τώρα, ότι η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση στην ψύχωση και κυρίως κατά το πρώτο ψυχωσικό επεισόδιο, αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες πλήρους ίασης, μειώνει την πιθανότητα υποτροπής και εξασφαλίζει την ευνοϊκότερη εξέλιξη και διατήρηση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων σε βάθος χρόνου, ενώ ως στρατηγική συσχετίζεται με σαφώς καλύτερη αποδοτικότητα, σε σχέση με τις συνήθεις θεραπευτικές τακτικές. Πιο συγκεκριμένα, η πρώιμη παρέμβαση στην ψύχωση πλεονεκτεί έναντι της συνήθους θεραπευτικής τακτικής, ως προς την παράμετρο της συμμόρφωσης του ασθενούς με τη θεραπεία, ως προς τον αριθμό των νοσηλειών, την αποδοτικότητα στις σπουδές ή στην εργασία και ως προς την ένταση/σοβαρότητα της συμπτωματολογίας. Ως εκ τούτου και βάσει των ανωτέρω, αποδεικνύεται ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντική η διερεύνηση της υποομάδας ασθενών κατά τα πρώιμα στάδια της ψύχωσης.

Μία έρευνα ανασκόπησης της βιβλιογραφίας (Benedicto Crespo-Facorro et al, 2020) διεξήχθη με σκοπό να προσδιοριστεί το φορτίο της νόσου (απόδοση στην ελληνική του όρου “Burden of disease”) σε σχέση με τις κλινικές παραμέτρους (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών, της κατάθλιψης και της θνητότητας), με τις οικονομικές παραμέτρους (όπως είναι ο αριθμός νοσηλειών και η ανεργία) καθώς και με τη λειτουργικότητα του ατόμου εντός του κοινωνικού ιστού και την ποιότητα ζωής του.

Εκ της ανασκοπήσεως προκύπτει ότι επικρατούν πολλαπλές αιτίες του φορτίου της νόσου (burden of disease) για τους ασθενείς με σχιζοφρένεια κατά τη σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό. Τα συμπεράσματα αφορούν κατά κύριο λόγο την υποομάδα ασθενών που βρίσκονται στα πρώιμα στάδια της νόσου. Στους ασθενείς, κατά τα πρώιμα στάδια στην πορεία της νόσου, η θνητότητα, η αυτοκτονικότητα και οι ψυχιατρικού τύπου συννοσηρότητες χαρακτηρίζονται από σημαντικά αυξημένους δείκτες προσδιορισμού σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Οι ίδιοι ασθενείς (με πρώιμη ψύχωση), παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή πιθανότητα έκφρασης αυτοκτονικότητας κατά τα πρώτα έτη και μάλιστα αμέσως μετά τη διάγνωση της νόσου. Ως εκ τούτου, η διεξοδική αξιολόγηση της έκφρασης αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς έχει ιδιαίτερη σημασία κατά τη διαχείριση του πρώιμου σταδίου της σχιζοφρένειας από την πλευρά του ιατρού. Επιπλέον, βάσει της ανασκόπησης, αποδεικνύεται ότι οι παράμετροι προσδιορισμού της λειτουργικότητας του ατόμου εντός του κοινωνικού ιστού παρουσιάζουν ιδιαίτερη έκπτωση για τους ασθενείς με σχιζοφρένεια κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου και αντιστοίχως οι παράμετροι που προσδιορίζουν τα επίπεδα ανεργίας είχαν υψηλότερες τιμές κατά τη σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό.  Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι για τους ασθενείς με σχιζοφρένεια στα πρώιμα στάδια της νόσου αναδεικνύεται, βάσει της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, ότι επικρατεί μια γενική τάση αυξημένου φορτίου της νόσου σε συνάρτηση με i) τη χρονιότητα της νόσου και ii) με το βαθμό έκπτωσης της λειτουργικότητας του ατόμου εντός του κοινωνικού ιστού, σε σύγκριση με ασθενείς άλλων ψυχιατρικών νοσημάτων.

Συμπερασματικά, η πρώιμη παρέμβαση στην ψύχωση έχει ιδιαίτερη σημασία για την αντιμετώπιση της νόσου και για την αναχαίτιση της εξέλιξής της και των συνοδών επιπτώσεων αυτής στην ποιότητα ζωής του ασθενούς και στο φορτίο της νόσου.