Η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την Ψυχική Υγεία, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μοντέλα δεδομένων από το Κέντρο για την Ψυχική Υγεία προβλέπουν ότι μόνο στην Αγγλία, 10 εκατομμύρια άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και 1,5 εκατομμυρίων παιδιών, θα χρειαστούν για πρώτη φορά ή επιπρόσθετη υποστήριξη για την ψυχική τους υγεία, ως άμεσο αποτέλεσμα της κρίσης αυτής¹, όπως ανέφερε στην ομιλία του ο Dr. Ahmed Hankir (Institute of Psychiatry, Psychology, and Neuroscience, King’s College London, UK), στο διαδικτυακό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ψυχιατρικής Εταιρείας (EPA) το 2021.

Ο τρομερός απολογισμός των εργαζομένων στην Υγεία

Η πανδημία COVID-19 έχει τεράστια δυσμενή επίδραση στην ψυχική υγεία των εργαζομένων στις υπηρεσίες υγείας. Ανώνυμη διαδικτυακή έρευνα 709 εργαζομένων σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας σε όλη την Αγγλία, που έλαβε χώρα τον Ιούνιο και Ιούλιο 2020, έδειξε ότι το 45% των συμμετεχόντων είχε σημαντική κλινική πιθανότητα να εμφανίσει ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα :

• Κατάθλιψη 6%
• Διαταραχή μετατραυματικού stress 40%
• Σοβαρή Αγχώδη Διαταραχή 11%
• Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ 7%

Το 13% των ερωτηθέντων, ανέφερε ότι είχε συχνές σκέψεις ότι «θα ήταν καλύτερα να μην ζούσαν» ή ότι σκέφτηκαν να κάνουν κακό στον εαυτό τους τις 2 προηγούμενες εβδομάδες.²

Η Ψυχική ασθένεια προκαλεί σημαντική αναπηρία - αλλά το στίγμα μπορεί να είναι ακόμη χειρότερο.

Το στίγμα επικρατεί ανάμεσα στους ειδικούς της Ψυχικής Υγείας

Η Ψυχική νόσος προκαλεί σημαντική αναπηρία, αλλά το στίγμα μπορεί να είναι ακόμη χειρότερο, δήλωσε ο Dr. Hankir.

Το στίγμα αναφέρεται στην άγνοια (προβλήματα γνώσης), στην προκατάληψη, (προβλήματα στάσης ζωής) και στις διακρίσεις (προβλήματα συμπεριφοράς). Σε μια έρευνα που συμπεριέλαβε περισσότερους από 2100 γιατρούς, οι οποίοι πληρούσαν τα διαγνωστικά κριτήρια κάποιας ψυχικής διαταραχής, φάνηκε ότι το 50% των συμμετεχόντων ήταν διστακτικοί στο να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια από ειδικούς, λόγω του φόβου του στιγματισμού. ³

 Οι επαγγελματίες υγείας που έχουν νοσήσει από κάποια ψυχική νόσο, γίνονται «ειδικοί μέσα από την εμπειρία τους».

Μειώνοντας το στίγμα – “Η δύναμη της επαφής”

Στην προσπάθεια να μειωθεί το στίγμα στην κοινότητα, έχουν προταθεί τρεις τρόποι προσέγγισης ⁴:

• Η διαμαρτυρία (ή κοινωνικός ακτιβισμός)
• Η ενημέρωση
• Η «κοινωνική επαφή», με ανθρώπους που υποφέρουν από ψυχικές ασθένειες

 Σε μια συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και σε μετα-αναλύσεις που εξετάζουν τα αποτελέσματα των προσεγγίσεων για την καταπολέμηση του στίγματος, φάνηκε ότι η «κοινωνική επαφή» ήταν η περισσότερο αποτελεσματική μέθοδος για να ελαττωθεί το στίγμα στους ενηλίκους, και το ίδιο αποτελεσματική ήταν και η «επικοινωνία» με έναν ειδικό ψυχικής υγείας με προσωπική εμπειρία μιας ψυχικής νόσου.⁵    

Όπως είπε ο Dr Hankir, παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία η ψηφιακή επαφή είναι το ίδιο αποτελεσματική με την κλασική προσωπική επαφή με φυσική παρουσία στη μείωση του στίγματος της ψυχικής νόσου. Ψηφιακές εκστρατείες κατά του στίγματος μπορούν σήμερα εύκολα να κλιμακωθούν και να διαδοθούν σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ειδικοί ψυχικής υγείας που έχουν προσωπική εμπειρία από ψυχικά νοσήματα, είναι πολύτιμοι και θα πρέπει να πρωτοστατήσουν στις εκστρατείες κατά του στίγματος.

Υπάρχουν έξι σημαντικά συστατικά για μια πετυχημένη εκστρατεία κατά του στίγματος. ⁶

• Η έμφαση στην ανάρρωση
• Η προσωπική μαρτυρία από ειδικούς που νόσησαν
• Ποικίλοι τρόποι για κοινωνική επαφή
• Η εκπαίδευση στις δεξιότητες επικοινωνίας
• Η κατάρριψη των μύθων
• Ένας ενθουσιώδης συντονιστής της εκστρατείας

Το να βιώσει κάποιος ένα πρόβλημα που αφορά την ψυχική του υγεία είναι ένα πολύτιμο κεφάλαιο που θα πρέπει να αξιοποιήσουμε.

Δεν θα πρέπει να αισθάνεται ντροπή αυτός που νοσεί από ψυχική διαταραχή.