Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας 2021, «Η Ψυχική Υγεία σε έναν άνισο κόσμο», έχει επιλεγεί για να υπογραμμίσει όλα εκείνα τα ζητήματα που διαιωνίζουν την ανισότητα στην Ψυχική Υγεία, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.1 Οι ψηφιακές παρεμβάσεις στην Ψυχική Υγεία μπορούν να βοηθήσουν, ώστε να μετριαστούν αυτές οι ανισότητες και να απαντήσουν στις αυξημένες απαιτήσεις για φροντίδα ψυχικής υγείας, ειδικά στον απόηχο της πανδημίας COVID-19. Η αυξημένη πρόσβαση στο διαδίκτυο και η εξάπλωση της χρήσης των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων (smartphones) προσφέρουν ιδανικό έδαφος για τη βελτίωση της φροντίδας της Ψυχικής Υγείας, μέσα από ψηφιακές λύσεις.2
Αξιοποιώντας την τεχνολογία για τη φροντίδα της Ψυχικής Υγείας
Τα ψηφιακά εργαλεία για την φροντίδα της Ψυχικής Υγείας, μπορούν να επιτρέψουν πιο αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών7
Πολλές και διαφορετικές τεχνολογικές πλατφόρμες έχουν αναπτυχθεί, για να υποστηρίξουν τη διάγνωση και τη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοθεραπείας με χρήση video, της εικονικής πραγματικότητας και της τεχνητής νοημοσύνης.3
Ψηφιακά εργαλεία επίσης αναπτύσσονται για την άμεση βελτίωση της Ψυχικής Υγείας των ασθενών. Ειδικότερα, η μουσική, αλλά και οι «ψηφιακές εφαρμογές», που προάγουν την ενσυνειδητότητα (mindfulness) και βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους, καθώς και τα παιχνίδια, που μειώνουν την κακή διάθεση των ασθενών, αποσπώντας τους από τις δυσφορικές σκέψεις, βοηθώντας τους να εστιάζουν την προσοχή τους.4 Εργαλεία αυτοαξιολόγησης της διάθεσης, που επιτρέπουν στους ασθενείς να εξερευνούν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους2, καθώς και εφαρμογές που περιγράφουν συμπτώματα, βοηθούν τον ασθενή να ομαλοποιήσει την ψυχική του διαταραχή.4
Παράλληλα, αυτά τα ψηφιακά μέσα αυξάνουν πολύ τα δεδομένα που συλλέγονται και αυτό σημαίνει ότι oι δείκτες ψυχικής υγείας παρακολουθούνται περισσότερο και σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, δίνοντας βαθύτερη γνώση για την περεταίρω εφαρμογή καινοτομιών στην ψηφιακή φροντίδα υγείας.2
Η επίδραση της πανδημίας COVID-19
Η πανδημία COVID-19 έχει ξεκάθαρα αρνητική επίδραση στην Ψυχική Υγεία. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού βίωσε αυξημένα επίπεδα κατάθλιψης, stress και μοναξιάς.5
Ωστόσο, η ευρεία εφαρμογή της κοινωνικής αποστασιοποίησης, για να αντιμετωπιστεί η διάδοση του COVID-19, διευκόλυνε την γρήγορη μετάβαση στην εξ αποστάσεως παροχή πληροφοριών και φροντίδας Ψυχικής Υγείας, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές.6 Αυτή η εμπειρία θα μπορούσε να φανεί πολύτιμη στην βελτίωση των ψηφιακών υπηρεσιών υγείας, ώστε θεραπευτικές υπηρεσίες υψηλής ποιότητας να μπορούν να προσφέρονται ψηφιακά.6
Η προσβασιμότητα σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, ώστε οι ασθενείς να μπορέσουν να πάρουν όλα τα δυνατά οφέλη4
Η προσβασιμότητα στη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών
Οι εξελίξεις στις ψηφιακές υπηρεσίες της υγείας θα μπορούσαν να προσφέρουν την ευκαιρία της βελτιωμένης προσβασιμότητας των ασθενών στις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, αποφεύγοντας τους περιορισμούς, που αρκετές φορές σχετίζονται με τα συμβατικά ραντεβού με αυτοπρόσωπη παρουσία, όπως είναι οι χρονικοί περιορισμοί και το στίγμα.8 Οι περισσότερες ψηφιακές παρεμβάσεις στην Ψυχική Υγεία έδειξαν ότι είναι αποτελεσματικές στις ομάδες των νεότερων ασθενών, που διαφορετικά δεν θα ζητούσαν ιατρική βοήθεια.8 Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα των ψηφιακών εργαλείων για την φροντίδα της Ψυχικής Υγείας φαίνεται να είναι «σταθερή» στις ποικίλες ψηφιακές πλατφόρμες, γεγονός που αυξάνει την προσβασιμότητα και τη χρήση των εργαλείων αυτών.8
Παρ’ όλα αυτά, δεν θα πρέπει να υποτιμούμε τη σημασία της προσωπικής επαφής Ψυχιάτρου – Ασθενούς4,5, γιατί υπάρχουν κάποιοι φραγμοί που θα εμπόδιζαν συγκεκριμένους ασθενείς στην αναζήτηση των ψηφιακών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας αλλά και στην πρόσβαση σ' αυτές, όπως είναι ο τρόπος πληρωμής, η προτίμηση για τον παραδοσιακό τρόπο παροχής ψυχιατρικών υπηρεσιών, αλλά και κάποια συμπτώματα των ψυχικών διαταραχών (πχ μειωμένη κινητοποίηση).4
Συνδυάζοντας τις καινοτόμες ψηφιακές πηγές, τα προσωποποιημένα θεραπευτικά προγράμματα και την επικοινωνία με τους ειδικούς ψυχιάτρους, η Ψυχική Υγεία μπορεί να εξατομικευθεί για κάθε ασθενή, έτσι ώστε να βελτιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητά της.
