Ψυχιατρικές διαταραχές, COVID-19 και εμβολιασμός

Έχει υπολογιστεί ότι όλη η ποσότητα του ιού SARS-COV-2 που υπάρχει στον πλανήτη μπορεί να χωρέσει σε ένα κουτάκι αναψυκτικού. Παρόλα αυτά, η πανδημία COVID-19 απειλεί το ανθρώπινο είδος σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης οργάνωσης, απειλεί την ζωή και την ψυχική υγεία. Όντας μια σωματική νόσος, η προσοχή επικεντρώνεται σε αυτό και συχνά παραβλέπεται η ολιστική προσέγγιση, οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία αλλά και η σοβαρή απειλή στους ήδη ψυχικά ασθενείς.

Πλούσιο ερευνητικό υλικό έχει διευρύνει τις γνώσεις μας σχετικά με την πανδημία και τους παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση COVID-19. Ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες έχει αναδειχθεί ότι το ιστορικό σοβαρής ψυχικής νόσου αποτελεί ισχυρό επιβαρυντικό παράγοντα. Σε μεγάλη εθνική προοπτική μελέτη στην Δανία, καταγράφηκε συσχέτιση μεταξύ της θνησιμότητας 30 ημερών από COVID-19 και νόσησης από σοβαρή ψυχική διαταραχή (προσαρμοσμένο OR 2·5, 95% CI 1·2–5·1) καθώς και λήψης αντιψυχωτικών σκευασμάτων (προσαρμοσμένο OR 3·3, 95% CI 2·3–4·8). Παρόμοια μελέτη στο NYU Langone Medical Center ανέδειξε παρόμοια αποτελέσματα με μεγαλύτερη επιβάρυνση σε ασθενείς με ιστορικό σχιζοφρένειας (2.67,95% CI, 1.48 – 4.80). Ανάλογα  αποτελέσματα δείχνουν μελέτες και σε άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία. Ειδικά η σχιζοφρένεια φαίνεται να είναι εξίσου ή περισσότερο επιβαρυντική από άλλα υποκείμενα σωματικά νοσήματα. Είναι καλά μελετημένο ότι οι ψυχικά ασθενείς που γενικά έχουν μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης, καρδιαγγειακές και άλλες συννοσηρότητες, συχνά παραμελούν τη σωματική τους υγεία,  ζουν σε ιδρύματα ή είναι άστεγοι - στοιχεία που επιβαρύνουν την κατάσταση τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχιάτρων (ΕΡΑ) καλεί τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να προτεραιοποιήσουν τον εμβολιασμό σε ασθενείς με υποκείμενα ψυχικά νοσήματα

Μόνο σε 8 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) περιλαμβάνονται ρητά οι ψυχικές παθήσεις στον σχεδιασμό των εμβολιασμών ενώ σε άλλες βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα των ατόμων με αναπηρία ή ατόμων που ζουν σε κοινωνικές δομές. Στην παρούσα φάση, ο εμβολιασμός αυτών των ατόμων φαίνεται να υπολείπεται σε σχέση με άτομα που έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου. Φυσικά η επιχείρηση εμβολιασμού είναι εξαιρετικά πολύπλοκη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχιάτρων (ΕΡΑ) καλεί τα κράτη μέλη  της Ε.Ε. να ενσωματώσουν στους αντίστοιχους εθνικούς σχεδιασμούς εμβολιασμού τα δεδομένα αυτά και να δοθεί προτεραιότητα εμβολιασμού σε ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα όπως είναι η σχιζοφρένεια. Παράλληλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, οι άνθρωποι αυτοί συχνά λαμβάνουν συμβουλές για όλα τα θέματα της υγείας τους από τον ψυχίατρο τους και επομένως ιδιαίτερη ευθύνη για την ενημέρωσή τους σχετικά με την πανδημία και ειδικά για τον εμβολιασμό, πέφτει στους ώμους του ψυχιάτρου.

Πηγή: The EPA calls for prioritisation of people with mental disorders for Covid-19 vaccination - European Psychiatric Association (europsy.net)

Severe mental illness and European COVID-19 vaccination strategies - The Lancet Psychiatry

De Picker LJ, Casanova Dias M, Benros ME, et al. Severe mental illness and European COVID-19 vaccination strategies. Lancet Psychiatry 2021; online Feb 17

Σχολιασμός και Απόδοση: Βλάχος Θεμιστοκλής, Ψυχίατρος 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας